عوامل موثر بر تقاضای نیروی کار در تولید چغندرقند با تاکید بر مکانیزاسیون: مطالعه موردی استان فارس

با توجه به اهمیت اثرات مکانیزاسیون بر اشتغال در شرایطی که نرخ بیکاری بالا می باشد. مطالعه ای جهت تعیین عوامل موثر بر تقاضای نیروی کار درتولید چغندرقند با تاکید بر مکانیزاسیون در استان فارس انجام گرفته است . در این مطالعه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دومرحله ای استفاده گردیده است.
بدین ترتیب 27 روستا از شهرستان مرودشت در استان فارس انتخاب و با زراع مصاحبه بعمل آمد .پس از جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ‘زارعین چغندرکار به دو گروه مکانیزه تقسیم شده اند. سپس با تخمین توابع تقاضا برای نیروی کار‘ اثر مکانیزاسیون بر نیروی کار مورد نیاز چغندر قند بررسی گردیده است.
با افزایش مکانیزاسیون ‘ متوسط نیروی کار درهکتار کاهش یافته است . بطوریکه نیروی کار مورد نیاز گروه کمتر مکانیزه چغندر 72/1 برابر گروه مکانیزه آن بوده است. بامکانیزه کردن کلیه عملیات باستثنای آبیاری در محصول چغندر ‘ ساعات ماشین مصرف شده 26/1 برابر افزایش یافته است . با افزایش مکانیزاسیون در چغندرقند عملکرد درهکتار کاهش یافته است بطوریکه متوسط تولید درهکتار گروه کمتر مکانیزه (38 تن) بیش از گروه بیشتر مکانیزه (85/32تن) بوده است. متوسط مصرف کود درهکتار گروه مکانیزه چغندر (5/677کیلوگرم)‘ 6/1 برابر گروه کمتر مکانیزه (5/427 کیلوگرم) بوده است. ارتباط تابع تقاضا برای کار ومکانیزاسیون نیزمورد بررسی قرار گرفت. درتابع تقاضا اثر عوامل ساعت ماشین ‘ دستمزد سطح زیرکشت ‘ مقدار بذر ‘ مقدار کود دور آبیاری بر تقاضا برای نیروی کار بررسی گردیده است. توابع تقاضا برای نیروی کار در کل گروهها نسبت به دستمزد نزولی ومحدب و نسبت به نهاده های سطح زیرکشت ‘ دور آبیاری ‘ مقدار بذر وکود صعودی بوده اند.
کشش تقاضا برای مجموع عوامل با افزایش مکانیزاسیون کاهش نشان داده اما در گروه مکانیزه بیش از یک بوده است که بیانگر ظرفیت پذیرش نیروی کار در این گروه می باشد.