ارزیابی قابلیت ترکیب پذیری عمومی لاینهای نر عقیم سورگوم از نظر عملکرد دانه و خصوصیات وابسته

به منظور ارزیابی قابلیت ترکیب پذیری عمومی لاینهای نر عقیم سورگوم‘ درسال زراعی 1369 تعداد 19 لاین نر عقیم سورگوم (لاین A) بعنوان پایه مادری با یک توده متنوع ژنتیکی بعنوان پایه پدری در یک محل ایزوله تلاقی داده شدند. در بهار 1370‘ نوزده تاپ کراس ‘ والد پدری (بعنوان شاهد) و 19 والد نر بارور مادری (لاین B) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان د ردومحیط مساعد ونامساعد بصورت طرح کرتهای دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار ارزیابی گردیدند. درهر محیط دو تاریخ کاشت 11 و 26 اردیبهشت فاکتور اصلی ‘ دوفاصله کاشت 10 و 20 سانتیمتر بین بوته ها در روی ردیف فاکتور فرعی اول و ژنوتیپها فاکتورفرعی دوم را تشکیل دادند. در طول فصل زراعی 6 صفت مورد اندازه گیری قرا رگرفت. برای بیشتر صفات و در هر دو محیط مساعد ونامساعد تفاوت میانگین اکثر تاپ کراسها بالاینهای B مربوط که بیانگر هتروزیس و برتری نسبت به والد مادری است. معنی دار بود. هتروزیس منجر به افزایش عملکرد دانه‘ وزن حجمی ‘ طول خوشه ‘ ارتفاع گیاه ‘متوسط وزن خوشه و شروع زودتر گلدهی شد. عملکرد دانه و وزن حجمی کمترین و ارتفاع بوته و طول خوشه بیشترین قابلیت توارث را بر اساس مولفه های واریانس داشتند. بر اوردهای قابلیت توارث برای اکثر صفات در محیط نامساعد کمتر از محیط مساعد بود. بر آوردهای قابلیت توارث برای اکثر صفات در محیط نامساعد کمتر از محیط مساعد بود . برآوردهای بالای وراثت پذیری برای اکثر صفات مورد مطالعه نشان داد که امکان گزینش مطلوب در مبنای آنها وجود دارد. در محیط مساعد لاینهای A22 و A23 اثرات قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) معنی داری از نظر کلیه صفات از جمله عملکرد دانه داشتند ومی توانند بعنوان والد مناسب در تهیه هیبرید مورد استفاده قرار گیرند.