اثر عمق سطح ایستابی روی آبدهی ویژه خاک در جریان یک بعدی و دو بعدی هنگام زهکشی

نویسنده

چکیده

بمنظور بررسی اثر عمق سطح ایستایی روی آبدهی ویژه نیمرخ خاک‘ آزمایشی روی یک خاک لومی شنی هنگام زهکشی در جریان یک بعدی و دو بعدی در آزمایشگاه انجام پذیرفت و روش محاسبه این پارامتر با کمک آزمایش تجربی مورد آزمایش قرار گرفت.
برای جریان یک بعدی از یک استوانه فلزی بقطر 45 و ارتفاع 100 سانتی متر محتوی خاک مورد نظر که در کف آن یک زهکش تعبیه شده بود استفاده بعمل آمد. در جریان دو بعدی یک مدل آزمایشگاهی محتوی همان خاک بکار رفت که دو زهکش بقطر 5میلیمتر بفاصله 100 سانتی متر در کف آن تعبیه شده بود. بطور کلی نتایج محاسبات و اندازه گیری نشان دادکه آبدهی ویژه این خاک نسبت به افزایش عمق سطح ایستایی افزایش پیدا می کند. آبدهی ویژه خاک مورد نظر در جریان یک بعدی بیشتر از جریان دو بعدی بود که علت آن وجود افت انرژی بیشتر و عدم وجود تعادل کامل در جریان دو بعدی می باشد. آبدهی ویژه اندازه گیری شده بعلت محبوس شدن هوا هنگام اشباع خاک و مقاومت موجود در سر راه جریان به زهکشها باندازه 35 درصد در جریان یک بعدی و 57 درصد در جریان دو بعدی کمتر از مقدار محاسبه شده بود. علت افزایش آبدهی ویژه نسبت به افزایش عمق سطح ایستایی ‘ تخلیه آب باقی مانده در لایه های بالائی خاک ناشی از ایجاد شرایط مکش بیشتر هنگام افت سطح ایستایی می باشد. بعبارت دیگر با پائین افتادن سطح ایستایی ‘ طبقات بالایی خاک تحت مکش بیشتر قرار گرفته و فضاهای کوچکتر نیز قادر به تخلیه می گردند. از طرف دیگر نتایج محاسبات در جریان دو بعدی روی یک خاک لومی شنی دیگر نشان داد که آبدهی ویژه تقریبا درتمام پروفیل خاک ثابت می باشد. و بدین ترتیب فرض ثابت بودن آبدهی ویژه فقط در بعضی از خاکها صادق است.