روزنه های برگ منافذی هستند که میزان تعرق وتثبیت دی اکسید کربن را کنترل می نمایند. تراکم و تغییرات روزنه ها در برگ گیاهان‘ از خصوصیات سازگار ی آنها به خشکی بشمار می رود. تراکم و تغییرات روزنه در نوزده رقم یا لینه نخود سفید در مزرعه آبی و دیم د رایستگاه کشاورزی کرکج (واقع در 5 کیلومتری شرق دانشگاه تبریز) در سال 1358 در طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. میانگین تراکم روزنه در هر حوزه میکروسکوپی در سطوح فوقانی وتحتانی برگچه ها در مزرعه آبی به ترتیب 04/25 و 65/27 ‘ ودر مزرعه دیم 71/34 و 45/36 عدد محاسبه شدند. تراکم روزنه در سطح تحتانی برگچه ها ‘ چه در مزرعه آبی‘ و چه در دیم بطور معنی داری بیشتر از سطح فوقانی بود. ونسبت تراکم روزنه در سطح تحتانی به فوقانی در هر دو محیط کشت‘ تقریبا 11 به 10 برآورد گردید. تراکم روزنه بوته های مزرعه دیم (درهر حوزه میکروسکپی) بطور معنی داری از تراکم روزنه ‘ در بوته های مزرعه آبی بیشتر بود. زیادی تراکم روزنه در سطح تحتانی ‘ تقریبا درتمام ارقام بالینه های مورد بررسی ‘ چه در مزرعه آبی‘ و چه در دیم نشان می دهد که یک سیستم ژنتیکی این اختلاف را در برگچه های نخود کنترل می نماید.
)