وضعیت دگرگشنی دریک گیاه نسبت به ارقام ومحیطهای مختلف ممکن است تفاوت کند. در موردچگونگی دگرگشنی گیاه گلرنگ مطالعاتی درآمریکا وهندوستان انجام شده ولی در ایران تاکنون مطالعاتی در این زمینه صورت نگرفته است. انجام اینگونه مطالعات در نواحی مختلف مملکت مفید وبرای کارهای اصلاح گلرنگ لازم است. برای مطالعه وضع دگر گشنی در گلرنگ دو آزمایش بکار رفت. در آزمایش اول سه توده گل قرمز‘ گل سفید‘ گل زرد- گل سفید وخاردار-بی خار مورد مطالعه واقع شده ونتایج گیاهان گل سفید و بی خار بطور مجزا بررسی و تعداد گیاهان گل قرمز‘ گل زرد وخاردار آنها معلوم شد و از روی این اطلاعات درصد دگر گشنی بدست آمد. معلوم شد که درصد دگر گشنی در توده گل قرمز- گل سفید 5/17 درصد‘ در توده گل زرد- گل سفید 4/29 درصد و در توده خاردار – بی خار 1/10 درصد بوده است . در آزمایش دوم نمونه هایی از گونه وحشی گلرنگ درمزرعه کشت و در اطراف آن با فاصله چند متر گونه اهلی گلرنگ کاشته شد. سال بعد بذر و گونه وحشی کاشته شده و دربین 2377 بوته تعداد 47 بوته دورگ (هیبرید) مشاهده شد. بطور تقریب درصد دگرگشنی در این آزمایش برابر 2% بود و بنظر می رسد که در شرایط این آزمایش آمیزش بین دو گونه چندان به سهولت انجام نمی شود.
)