به منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای آن درگندم های بومی غرب ایران تعداد 467 مورفوتیپ از کلکسیون غلات دانشکده کشاورزی انتخاب و در سال زراعی 75 – 1374 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کشت شدند. هر رقم در یک خط 5 متری با فاصله خطوط 50 سانتی متر کشت شد و دو رقم کرج 1 و فلات بعنوان شاهد به ازای هر 23 خط یکبار کشت شدند. در تجزیه رگرسیون مرحله ای صفات سرعت رشد رویشی و شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک در معادله عملکرد دانه وارد شدند که نشان دهنده اهمیت روابط این صفات با عملکرد می باشد. در تجزیه به عاملها هفت عامل حدود 2/78 درصد تغییرات داده ها را توجیه کردند که عامل اول خصوصیات برگ پرچم و عامل دوم خصوصیات پدانکل، عامل سوم عملکرد و اجزای آن، عامل چهارم زمان لازم تا رسیدگی و دوره پرشدن دانه و عامل پنجم عملکرد و شاخص برداشت و عامل های ششم وهفتم خصوصیات سنبله و دوره رویشی رشد گیاه را توجیه کردند.در تجزیه علیت برای عملکرد دانه، بیشترین اثرات مستقیم مربوط به سرعت رشد رویشی (072/4) و شاخص برداشت (735/1) بود که نشان دهنده اهمیت این صفات در عملکرد دانه می باشد.