مشخصات جذب سطحی فسفر و رابطه آن با ویژگیهای خاک در شماری از خاکهای همدان

اطلاع از وضعیت جذب فسفر به وسیله خاکها در توصیه کودی فسفر مهم می باشد. اطلاعات اندکی در باره خصوصیات جذب فسفر خاکهای آهکی در استان همدان وجود دارد. در این تحقیق 15 نمونه از خاکهای آهکی استان همدان انتخاب شد. هدف های این تحقیق ارزیابی جذب فسفر با استفاده از همدماهای جذب فسفر و ارتباط پارامترهای این معادلات با خصوصیات خاک بود. داده های جذب فسفر خاکها به وسیله معادله های فرندلیش و خطی توصیف شد، ولی معادله همدمای جذب لانگمیر در تمام خاکها قادر به توصیف جذب فسفر نبود. حداکثر جذب فسفر برآورد شده به وسیله معادله لانگمیر(b) در دامنه 08/204-93/69 میلی گرم در کیلوگرم بود. پارامتر وابسته به انرژی پیوند(k) در دامنه 0/2-1/0 بود. گنجایش بافری حداکثر(MBC) در دامنه 08/238-9/12 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. در معادله فرندلیش پارامتر(n)در دامنه 99/0-26/0 و ضریب توزیع
(kd) در دامنه 75/232-77/7 لیتر در کیلو گرم بود. در مدل خطی گنجایش بافری تعادلی (EBC) در دامنه
61/126-88/4 لیتر در کیلوگرم و فسفر لبایل در دامنه 37/29-71/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. نیاز استاندارد فسفر خاکها که به وسیله مدلهای لانگمیر، فرندلیش و خطی تعیین شد، به ترتیب در دامنه01/34-21/3، 1/65-7/2 و 62/81-01/1 میلی گرم در کیلو گرم بود. نتایج مطالعات هم بستگی نشان داد که پارامتر های برآورد شده از معادله های همدمای جذب با کربنات کلسیم معادل خاکها هم بستگی معنی داری داشت، ولی این پارامتر ها با دیگرخصوصیات خاکها هم بستگی معنی داری نداشتند. نتایج مطالعات هم بستگی بین پارامتر های معادله های همدمای جذب نشان داد که پارامتر وابسته به انرژی با پارامتر های معادله فرندلیش و فسفر لبایل هم بستگی معنی داری داشت، ولی حداکثر جذب با پارامترهای برآورد شده از دومدل دیگر هم بستگی معنی داری نداشت. پارامتر a در معادله فرندلیش با گنجایش بافری تعادلی و فسفر لبایل هم بستگی معنی داری داشت، ولی پارامتر kd با فسفر لبایل هم بستگی معنی داری نداشت. پارامتر های گنجایش بافری حداکثر و گنجایش بافری تعادلی هم بستگی معنی داری با یکدیگر داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد که مدلهای لانگمیر و فرندلیش و خطی می‌توانند درتوصیف خصوصیات جذب فسفر استفاده شوند و کربنات کلسیم معادل بر خصوصیات جذب فسفر خاکها تاثیر دارد.