بررسی دورگ گیری بین گونه ای (Hordeum vulgare L.*H.bulbosum L.) به منظور تولید هاپلوئید و هیبرید

این تحقیق به منظور ارزیابی پتانسیل ژنوتیپهای جووحشی گونه بلبوسوم(Hordeum bulbosum) ایرانی در تولید هاپلوئید در جو در مقایسه با بلبوسوم ژنوتیپ شاهد pb1 و همچنین تولید هیبریدهای بین گونه ای انجام گردید. مواد گیاهی والدینی شامل دو ژنوتیپ جو بهاره نسل f3 به شماره های (C.C.89 Trompilox)23216 و (C.C.89*Eneldo”s”) 23176 و چهار ژنوتیپ H.bulbosum به شماره های 1180, pb1,tn-2-173, 76063 بودند. در ارتباط با هر تلاقی صفاتی شامل درصد تشکیل بذر، درصد تشکیل جنین، درصد جوانه زنی جنین و درصد تولید گیاهچه مورد مطالعه قرار گرفت و از آزمون مربع کای (x2) جهت مقایسه های آماری استفاده گردید. نتایج بررسی های سیتولوژیکی نشان داد که ژنوتیپهای بلبوسوم 76063,1180,tn-2-173 تتراپلوئید (3x=21) می باشند. در حالی که نتایج حاصله از تلاقی بلبوسوم دیپلوئید با ژنوتیپهای جو زراعی هاپلوئید (x=7) بودند. مقایسات آماری نشان داد که بین ژنوتیپهای بلبوسوم تتراپلوئید 76063,1180,tn-2-173 (به عنوان پایه پدری) در تلاقی با جو زراعی فقط از نظر درصد تشکیل بذر تفاوت معنی داری وجود داشت. بین ژنوتیپهای جو زراعی 23176,23216 (به عنوان پایه مادری) در تلاقی با بلبوسومهای تتراپلوئید تفاوت معنی داری مشاهده نگردید امّا در تلاقی با بلبوسوم دیپلونید pb1 از نظر درصد تشکیل بذر، درصد تشکیل جنین تفاوت معنی داری وجود داشت. با توجه به نتایج عناصر حاضر به نظر می رسد ژنوتیپهای H.bulbosum ایرانی مورد بررسی، برای تولید هاپلوئید در جو زراعی مناسب نمی باشند در حالی که بلبوسوم pb1 به خوبی می تواند برای تولید هاپلوئید در برنامه های به نژادی جو در داخل کشور مورد استفاده قرار گیرد.