پژمردگی فوزاریومی زیره سبز(Fusarium oxysporum f.sp.cumini) مهمترین بیماری این زراعت در استان خراسان است وهمه ساله خسارت زیادی وارد میکند.در این بررسی اثر6جدایه آنتاگونیست و4قارچکش در کنترل بیماری در شرایط آزمایشگاه وگلخانه مطالعه شد. قارچهای آنتاگونیست از خاک بعضی مناطق زیره کاری خراسان جداسازی وآنهاTrichoderma harzianum وGliocladium virens تشخیص داده شدند.از T. harzianum 4جدایه(T1-T4)واز G. virens دوجدایه (G2وG1)برای آزمایشات درنظر گرفته شدند.مطالعات میکروسکوپی نشان داد که تریکودرماوگلیوکلادیوم با تماس وپیچش هیفی باعث تغییر شکل و تخریب هیف های فوزاریوم میشوند.رقابت تغذیه ای آنتاگونیست ها با فوزاریوم در کشت دوطرفه موجب کاهش رشد میسلیوم قارچ بیماریزا گردید. اثر ممانعت کنندگی ترکیبات فرار کشت 96ساعته جدایه T4با 08/46% جلوگیری از رشد میسلیوم فوزاریوم بیشتر از سایر جدایه ها بود وترشحات مایع خارج سلولی جدایه G1 درغلظت 30%با62/36% بیشترین تأثیر را در جلوگیری از رشد میسلیوم فوزاریوم داشت . قارچکش های بنومیل،رورال(ایپرودیون+کاربندازیم).کربوکسین تیرام وکاپتان درغلظت 10میلی گرم درلیتر با محیط کشت PDA به ترتیب 100% ، 39/85% ، 88/45% از رشد میسلیوم فوزایوم ممانعت کردند مقادیر غلظت مؤثر 50% (EC50)قارچکشها به ترتیب عبارت است از 63/1 ، 86/1 ، 85/6 و 18/14 میلی گرم در لیتر . در بررسی های گلخانه ای، پوشش دادن بذر با اسپور
T. harzianum جدایهT2 با4/65% کاهش بیماری اثر بهتری از ضدعفونی بذر با قارچکشها داشت.افزودن مایه تریکودرما وگلیوکلادیوم تکثیرشده برروی سبوس گندم تخمیرشده با خاک،بیماری را تا حد قابل ملاحظه ای کنترل کرد. جدایه T2با5/62% کاهش بیماری در مقایسه با شاهد آلوده،از سایر جدایه ها مؤثرترین بود.بطورکلی میتوان نتیجه گرفت که T. harzianum و G. virensمیتوانند بعنوان آنتاگونیست های مناسبی برای کنترل بیولوژیکی این بیماری مورد توجه قرار گیرد.
)