به منظور شناخت میزان سودآوری و قدرت رقابت چغندر قند با محصولات رقیب و دستیابی به موانع ومشکلات توسعه زراعت چغندرقند ‘هزینه ها و درآمدهای این زراعت در منطقه همدان مطالعه شد. در این مطالعه علاوه بر نظرخواهی از مطلعین وکارشناسان پرسشنامه هایی در دوبخش تنظیم گردید. بخش اول به هزینه ها و درآمدها و بخش دوم به نظرخواهی از زراعین تخصیص یافت. منطقه مورد مطالعه به هفت حوزه تقسیم و بهره برداریها بر اساس سطح زیر کشت چغندرقند در چهارگروه طبقه بندی شد.
زراعتهای ماشینی و غیر ماشینی بطور مجزا مورد بررسی قرار گرفت . مقایسه میانگین های پارامترهای هزینه‘ تولید وسود با استفاده از روش آماری"بررسی اختلاف بین k میانگین" انجام شد که تفاوت بین میانگین ها باستثنای دو مورد د ر سطح 005/0 درصد معنی دار بوده است. تجزیه و تحلیل ساختار هزینه ها نشان داد که 5/61 و 6/9 درصد هزینه ها زراعت چغندر قند صرف عملیات آبیاری ‘ تنک و جین وحمل ونقل می شود. آبیاری 77/46 درصد کل هزینه ها در روش ماشینی و 04/39 درصد در روش غیرماشینی را موجب می شود. هزینه حمل ونقل در دو شیوه ماشینی وغیر ماشینی 8/14 تا 8/11 درصد است وعملیات تنک و وجین به ترتیب 21/11 و 6/9 درصد هزینه ها در شیوه های ماشینی و غیر ماشینی را به خود اختصاص می دهد. ترکیب نیروی کارمصرفی در زراعت چغندر قند نشان می دهد که رابطه مستقیمی وغیرماشینی را به خوداختصاص می دهد. ترکیب نیروی کار مصرفی در زراعت چغندرقند نشان می دهدکه رابطه مستقیمی بین میزان نیروی کار مصرفی و حجم هزینه ها درهر یک از فعالیتها وجود دارد. کار مصرفی در زراعت 1 هکتار چغندر قند به شیوه ماشینی وغیرماشینی بترتیب 7/418 و 4/702 ساعت بوده و در نتیجه بکار گرفتن ماشین سبب صرفه جوئی 7/283 ساعت کار شده است . به همین دلیل مزارع ماشینی نسبت به مزارع غیرماشینی از هزینه تولیدی کمتری برخورداراست.
این مطالعه نشان می دهد که به دلیل سنتی بودن فعالیتها ی مرحله داشت در زراعت چغندرقند‘ گسترش سطح زیرکشت افزایش حجک هزینه ها وکاهش کارآیی تولید را موجب می شود. در شیوه تولید ماشینی متوسط تولید مزارع یک هکتاری 5/30 تن درهکتار باهزینه 437660 ریال و متوسط تولید مزارع 15-5 هکتاری 01/25 تن درهکتار با هزینه 505730 ریال بوده است. درحالیکه در شیوه تولید غیرماشینی متوسط تولید مزارع یک هکتاری 4/28 تن درهکتار با هزینه 488830 ریال ومتوسط تولید مزارع 15-5 هکتاری 03/23 تن درهکتار با هزینه 560570 ریال می باشد.
)