از روش تلاقیهای دی آلل بین 8 رقم گندم به منظور بررسی تعداد‘ طول ووزن خشک ریشه در دو مرحله رشد چهار برگی و بخوشه رفتن و بر آورد قابلیتهای ترکیب پذیری عمومی (GCA) وخصوصی (SCA) و نوع اثرات ژنتیکی این صفات استفاده شد. آمار حاصل به روشهای هالور ومیراندا ومدل 1 روش 4 گریفینگ تجزیه وتحلیل گردید. همچنین از روش جینکزهیمن برای براورد پارامترهای ژنتیکی وزن خشک ریشه درمرحله بخوشه رفتن استفاده شد.
میانگین مربعات GCA و SCA برای اکثر صفات معنی دار بود. برای کلیه صفات بجز طول ریشه واریانس GCA دو برابر SCA بود. بنابراین استنباط گردید که صفات مورد بررسی توسط اثرات افزایشی و غیر افزایشی ژنها و با سهم بیشتر اثرات افزایشی کنترل می گردند. با توجه به اثرات معنی دار‘ مثبت و بالای GCA ارقام اصفهان ‘ سرداری و اروند بترتیب برای بهبود تعداد‘ طول و وزن خشک ریشه در مرحله چها ربرگی و ارقام مغان ‘ آذر و امید بترتیب برای بهبود این صفات درمرحله بخوشه رفتن شناسایی شدند. همچنین با توجه به اثرات SCA تلاقیهای اروند * سرداری‘ مغان * رشیدو امید * اصفهان بترتیب برای بهبود تعداد‘ طول ووزن خشک ریشه در مرحله بخوشه رفتن بعنوان بهترین تلاقیها معرفی گردیدند. وزن خشک ریشه در مرحله بخوشه رفتن توسط اثرات افزایشی ژنها و ژنهایی با غلبه جزئی کنترل می گردد. ارقام امید ومغان بترتیب دارای حداکثر ژنهای نهفته و بارز می باشند. اثر افزایشی ژنها و بر آوردهای بالای وراثت پذیری مبین بازده بالای انتخاب برای وزن خشک ریشه در مرحله بخوشه رفتن می باشند.
)