تحقیقی به منظور بررسی واکنش آفتابگردان تحت شرایط عادی و تنش آبی در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سالهای 1372 و 1373 صورت گرفت. هشت هیبرید آفتابگردان برای 34 صفت مرفولوژیکی ‘ فیزیولوژیکی و فنولوژیکی تحت شرایط عادی و تنش آبی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه داده ها از طریق روش تجزیه به عاملها انجام گرفت . در شرایط عادی هشت عامل اصلی ومستقل 91 درصد تغییرات کل داده ها را تبیین کردند. عملکرد دانه و طول دوره رویش جمعا 3/57 درصد تغییرات داده ها مواد فتوسنتزی ‘ وزن هزاردانه و طول ریشه بودند. در شرایط تنش آبی هفت عامل 6/89 درصد تغییرات کل داده ها را تبیین کردند طول دوره زایشی وخصوصیات فنولوژیکی نظیرطول ریشه ‘ ارتفاع بوته و قطر ساقه جمعا 5/60 درصد از تغییرات کلد داده ها را توجیه کردند. سایر عاملها عملکرد دانه‘ وزن هزاردانه‘ وزن خشک طبق در زمان گلدهی ‘ تعداد برگ و درصد روغن دانه بودند. نتایج نشان می دهد که دوره زایشی طولانی تر ‘ قطر ساقه و ارتفاع بیشتر بوته و عملکرد دانه زیادتر بهترین شاخص ها ی انتخاب برای تهیه ارقام متحمل به خشکی هستند. در حالیکه در شرایط عادی انتخاب بر اساس عملکرد دانه‘ طول دوره رویش ودرصد روغن دانه مناسبتر است.
)