آمار و ارقام منتشره در مورد تولیدات مواد خوراکی ومحاسبات نیاز دام و طیور کشور به انرژی ‘ پروتئین و سایر مواد مغذی نشان می دهد که کمبود انرژی قابل متابولیسم (52/24%) ‘ پروتئین خام (14/19%) و فسفر (74/24%) می باشد . بنابراین‘ شناسایی منابع خوراکی غیر متداول و تعیین ارزش غذایی آنها جهت مصرف درجیره دام و طیور کشور از اولویت خاصی برخوردار می باشد. هدف از اجرای این طرح تعیین ارزش غذایی کنجاله زیتون و سطح مطلوب مصرف آن در جیره گاو هلشتاین شیرده و محاسبه هزینه تولید یک واحد شیر تولیدی با مصرف سطوح مختلف این کنجاله بوده است. در این آزمایش از 12 راس گاو شیرده همگن در شرایط یکسان به مدت 12 روز در یک طرح آماری متوازن چرخشی (4بلوک*3دوره 28 روزه*4جیره) با جیره غذایی حاوی 0‘8‘16و 24% کنجاله زیتون با پروتئین و انرژی یکسان (به ترتیب 1‘2‘3 و 4) تغذیه شدند. در طول دوره آزمایش ‘ مقدار شیر روزانه گاوها‘ ترکیبات شیمیایی آن (درصد چربی ‘ پروتئین ‘ لاکتوز وکل موادجامد) بوسیله دستگاه "Milko – Scan 133 B" تعیین گردید. میانگین شیر خام تولیدی گاوهای تغذیه شده با جیره های حاوی 1‘2‘3و4 به ترتیب برابر 56/3±05/22‘25/3± 22/22 ‘ 79/3±55/22 و 019/2 ± 70/22 کیلوگرم در روز بود. تفاوت بین میانگین معنی دار نبود. غلظت چربی شیر تولیدی به ترتیب برابر 72/0±54/3‘ 58/0±49/3 ‘ 53/0 ±21/3 و 32/0±25/3 درصد پروتئین برابر 29/0±09/3 ‘ 21/0±11/3 ‘ 28/0±16/3 و 10/0±14/3 درصد و لاکتوز برابر 17/0±70/4 ‘ 19/0 ±70/4 ‘ 23/0±73/4 و 16/0±17/4 درصد وکل موادجامدبرابر 83/0±10/12‘ 87/0±3/12‘ 97/0±75/11 و 42/0±85/11 درصد بود . تفاوت بین میانگین ها برای هیچ یک از صفات از لحاظ آماری معنی دار نبود. داده های حاصله نشان داد که با افزایش سطح کنجاله زیتون در جیره مقدار خوراک مصرفی افزایش داشته است. این افزایش احتمالا بعلت بهبودکیفیت جیره بوده است. با توجه به اینکه مصرف کنجاله زیتون تا سطح 24% در جیره در مقایسه با جیره شاهد موجب کاهش شیر تولیدی گاوها ومیزان بعضی از ترکیبات آن شده است وهمچنین موجب افزایش هزینه شیر تولیدی (86/5%) نیز گردیده است. با توجه به این یافته ها می توان پیشنهاد نمود که مصرف کنجاله زیتون در تغذیه گاوهای شیرده از لحاظ تأمین مواد خوراکی وکاهش واردات مواد خوراکی مفید می باشدولی از لحاظ اقتصادی نیاز به بهینه سازی داردکه در این راستا باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
)