مطالعه تناسب اراضی برای محصولات تحت آبیاری با استفاده از سنجش از دور (R.S) و سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی(G.I.S ) در منطقة ورامین

نویسندگان

چکیده

در این تحقیق اهمیت اطلاعات فضایی وجغرافیایی در ارزیابی تناسب اراضی نشان داده‌ شده است. سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی و پردازش رقومی تصاویر ماهواره‌ای برای تهیه نقشه‌های موضوعی مورد نیاز در یک منطقه خشک بکار برده شده است. این منطقه بخشی از دشت ورامین و حوضه رودخانه جاجـرود می‌باشد. با توجه به اطلاعات ایستگاه هواشناسی مامازن، حداکثر میانگین درجه حرارت گرم‌ترین ماه سال 39 درجه سانتی‌گراد وحداقل میانگین درجه حرارت سردترین ماه سال 5/1- درجه سانتی‌گراد است. مقدار متوسط بارندگی سالیانه در منطقه مورد تحـقیق 146 میلی‌متر می‌باشد. خاک‌های تحت مطالعه طبق طبقه‌بندی آمریکایی جزء انتی‌سولها و اریدی‌سولها هستند. نقشه‌های شیب و طبقات ارتفاعی منطقه علیرغم وضعیت توپوگرافی آن که غالباً مسطح است، به جهت بالا بردن دقت تحقیق در محیط سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی تولید شد. همچنین اطلاعات توصیفی وخصوصیات اصلی هر واحد اراضی (حاصل از تلفیق نقشه‌های شیب، طبقات ارتفاعی و خاک) برای هرنوع بهره‌وری از اراضی نیز با استفاده از قابلیت‌های این سامانه تهیه گردید. نسبت توافق بین نقشه خاک حاصل از طبقه‌بندی رقومی به روش حداکثر احتمال و نقشه مرجع حاصل از مطالعه به روش‌های سنتی82% و ضریب کاپای آن 75% می‌باشد. با بررسی جدول خطای حاصل از این دو نقشه درمی‌یابیم که واحدهای نقشه خاک دو وشش (بترتیب هاپلوکلسید و هاپلوکمبید) از یکدیگر بخوبی تفکیک نشده‌اند که علت آن وجود پوشش گیاهی در سطح اراضی و تحت تأثیر قرار دادن انعکاس طیفی حاصل از این خاک‌ها می‌باشد. همچنین به نظر می‌رسد عامل صحت کاربر نسبت به عامل صحت تولید کننده از اهمیت بیشتری در ارزیابی دقت نقشه‌های رقومی برخوردار باشد. نتایج حاصل از ارزیابی تناسب کیفی اراضی منطقه مورد مطالعه نشان می‌دهد که کلاس تناسب کیفی واحدهای اراضی در شرایط فعلی برای گندم وجو آبی، غالباً S1 (مناسب) و S2 (نسبتا مناسب) و برای برخی واحدها S3 (مناسب اما با سود کم) وN (نا مناسب) بوده و برای ذرت دانه‌ای و پنبه نیز اکثراً S2 (نسبتا مناسب) و S3 (مناسب اما با سود کم) و در بعضی واحدها N (نامناسب) می‌باشد، که با رفع محدودیت‌های عمده‌ای از قبیل محدودیت حاصلخیزی خاک می توان کلاس‌های تناسب اراضی را برای بعضی از واحدهای اراضی ارتقاء داد.

کلیدواژه‌ها