عوامل روزنه‌ای و غیر روزنه‌ای کنترل کننده فتوسنتز و ارتباط آن با مقاومت به خشکی در ارقام گندم

نویسندگان

چکیده

مطالعه تغییرات عوامل روزنه‌ای و غیر روزنه‌ای محدود کننده فتوسنتز در شرایط تنش خشکی می تواند به شناسایی فاکتورهای موثر در مقاومت به این تنش کمک کند.به منظور بررسی این عوامل در آزمایشی گلخانه‌ای پارامتر‌های تبادلات گازی، وضعیت آبی، کلروفیل، پروتئین و پرولین برگ پرچم در 11 رقم گندم مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد دانه ارقام فوق نیز در طی دو سال زراعی در آزمایش مزرعه‌ای در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی ارزیابی شد. بر این اساس ارقام گندم به گروههای حساس و مقاوم به خشکی تقسیم شدند. در شرایط گلخانه‌ای اعمال تنش خشکی به مدت 5 روز میزان فتوسنتز برگ پرچم را از 57/12 به 91/1 میکرو مول CO2 بر متر مربع بر ثانیه کاهش داد. هدایت روزنه‌ای تحت تنش خشکی کاهش یافت اما کارایی مصرف آب فتوسنتزی و غلظتCO2 درون روزنه‌ای افزایش نشان داد، بنابراین در شرایط تنش، CO2 وارد شده به برگ به خوبی در فتوسنتز مورد استفاده قرار نگرفته‌است. ارقام مقاوم به خشکی با وجود هدایت روزنه‌ای و تعرق بیشتر محتوای نسبی آب بیشتری داشتند. تحت تنش خشکی، تنظیم اسمزی ناشی از تجمع پرولین 39/0 مگاپاسکال بود. همبستگی مثبتی بین غلظت پرولین و مقاومت روزنه‌ای در این شرایط مشاهده شد. ارقام دارای پرولین بیشتر برگهای نازکتر و تعرق کمتری داشتند. غلظت کلروفیل و پروتئین نیز تحت تنش خشکی کاهش یافت. ارقام دارای کلروفیل بیشتر، غلظت CO2 درون روزنه‌ای کمتر و هدایت مزوفیلی بیشتری داشتند. نتایج تجزیه همبستگی نیز نشان داد که مقادیر بالاتر محتوای نسبی آب با غلظت کلروفیل و پروتئین بیشتر تحت تنش همراه بود. در کل چنین نتیجه گیری شد که تحت تنش خشکی کاهش هدایت مزوفیلی در مقایسه با نقصان هدایت روزنه ای تأثیر بیشتری بر کاهش فتوسنتز دارد، همچنین مقاومت به خشکی با حفظ محتوای آب برگ مرتبط است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار