ارزیابی چندین رقیق‌‌کننده برای نگهداری اسپرم خروس‌‌های بومی‌‌ فارس در دمای 5-4 و 24-19 درجه‌ی سانتی‌گراد

این آزمایش، به ارزیابی رقیق کننده‌ها‌ی سکستون ، وان‌ومبیک2 و لیک 3 (در دمای 5-4 درجه‌ی سانتی‌گراد یخچال) و رقیق‌‌کننده‌ها‌‌ی سکستون و چادهوری4 ( دردمای 24-19 درجه‌ی سانتی گراد اتاق) برای نگهداری اسپرم خروس‌‌های بومی پرداخت. ویژگی‌‌های منی رقیق شده (درصد اسپرم زنده، میزان جنبایی اسپرم و pH)، بی‌درنگ پس از رقیق شدن (زمان صفر) و نیز 6 و 24 ساعت پس از رقیق شدن، ارزیابی شد. نمونه‌‌های منی رقیق شده (2/0میلی لیتر، به نسبت 1 به 2) و نگهداری شده برای صفر، 6 و 24 ساعت، در بعد از ظهر به مرغ‌‌های بومی تلقیح ( هر هفته یک بار و در مجموع برای 5 هفته) و تخم‌مرغ های آنها برای اندازه‌‌گیری درصد تخم‌‌های بارور (نطفه دار) و درصد جوجه‌‌دهی، جوجه کشی شدند. تفاوت در میزان جنبایی اسپرم، درصد باروری، درصد جوجه‌‌دهی، درصد اسپرم‌‌های زنده و pH در نمونه‌‌های منی نگهداری شده با رقیق‌‌کننده‌‌های مختلف، معنی‌‌دار بود (P<0.0001). با افزایش زمان نگهداری، ارزش فراسنجه‌‌های اندازه‌‌گیری شده، کاهش یافت. همه‌ی رقیق کننده‌‌ ها، برای رقیق کردن منی و تلقیح مصنوعی فوری، مناسب بودند (باروری 91 تا 99 درصد) و کمترین میزان باروری (2/1 درصد) درنمونه‌های رقیق شده در رقیق کننده‌ی چادهوری و نگهداری شده در دمای اتاق برای 24 ساعت، به دست آمد. باروری نمونه‌‌های نگهداری شده در یخچال به طور معنی داری از نمونه‌‌های نگهداری شده در اتاق بیشتر بود (P<0.01). بیشترین درصد باروری اسپرم‌های نگهداری شده در دمای 4 تا 5 درجه‌ی سانتی‌گراد برای 6 ساعت (77%) و 24 ساعت (41%) با رقیق کننده‌‌ی سکستون، به دست آمد. درصد اسپرم‌‌های زنده و میزان جنبایی اسپرم‌‌ها، همبستگی بالایی (r=0.80 to 0.90) با جوجه‌دهی کل و باروری داشتند (P<0.0001). همبستگی pH نمونه های منی با میزان جنبایی اسپرم (r=0.65)، درصد اسپرم‌‌های زنده (r=0.71) و باروری (r=0.67)، نیز معنی دار بود (P<0.0001).