لوبیا یکی از حبوبات عمده بوده که با داشتن درصدی بالا از پروتئین، به عنوان یکی از منابع مهم پروتئین گیاهی در تغذیه انسان به حساب می‌آید. علاوه بر آن در ایران لوبیا در یک سطح وسیع کشت می‌شود که شناخت عوامل به‌زراعی می‌تواند گام مهمی در جهت افزایش تولید بردارد. بدین جهت به منظور بررسی تاثیرات آرایش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای آن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 1381 بر روی دو رقم لوبیا قرمز اجرا شد. آزمایش به صورت طرح کرت‌های دو بار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در سه تکرار پیاده شد. کرت‌های اصلی را سه فاصله بین ردیف (30، 45 و60 سانتی‌متر) و کرت‌های فرعی را دو رقم (درخشان و ناز) و سه فاصله دو بوته در ردیف (5، 10 و15 سانتی‌متر) به صورت فاکتوریل تشکیل دادند. نتایج آزمایش نشان داد که تفاوت عملکرد دانه در بوته و در هکتار در فواصل بین ردیف، همچنین فواصل روی ردیف در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود و بیشترین تولید در واحد سطح در کمترین فواصل بین و روی ردیف بدست آمد. علاوه بر آن در بررسی اثرات فواصل مختلف بر روی تعداد دانه در هر غلاف مشاهده شد که این تیمارها اثر معنی‌داری بر تعداد دانه در هر غلاف نداشتند. در بین صفات رویشی مورد مطالعه، تعداد ساقه های فرعی و وزن خشک بوته با افزایش فاصله بین ردیف و بین دو بوته در ردیف و یا کاهش تراکم افزایش یافت. اثر فاصله بین ردیف و بین دو بوته در ردیف بر ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین نیز معنی‌دار بود و با افزایش فاصله بین ردیف و فاصله بین دو بوته در ردیف، اولین غلاف در ارتفاع کمتری تشکیل شد.
)