شناسائی نژادهای فیزیولوژیک قارچ Blumeria graminis f.sp.tritici در سیستان و بررسی مقاومت ارقامی از گندم به بیماری سفیدک سطحی

نویسندگان

چکیده

سفیدک سطحی یکی از مهمترین بیماری های گندم در کشور می باشد که هر ساله خسارت زیادی به محصول 1380 – 1376 مزارع گندم سیستان مورد بازدید قرار گرفت و نمونه های آلوده به گلخانه منتقل و با استفاده از روش های تک پوستول و تک اسپور روی ارقام حساس ابتدا خالص و سپس تکثیر گردیدند .هرجدایه روی هشت رقم افتراقی طبق روشهای بین المللی مایه زنی و پس از یادداشت برداری از تیپ آلودگی، نژادها نژادها تشخیص داده شدند. نتایج این تحقیق وجود نژادهای 66‘ 27‘ 11‘ 31‘50‘ 14‘ 28‘ 58‘ 21‘ 5‘ 19‘ 32‘ 24‘ 84‘ 53‘ 73 و 44 را در مناطق مختلف سیستان نشان داد. این نژادها برای اولین بار از سیستان گزارش و برای سیستان و ایران جدید می باشند. در بین 17 نژاد شناسایی شده‘ نژادهای 11‘ 53 و 73 با در برگرفتن 40 درصد از کل جدایه ها‘ نژادهای غالب منطقه بودند. نژاد 53 با دارا بودن 16 درصد از کل جدایه ها بزرگترین جمعیت و با 5/62 درصد بیماریزایی به تنهایی در بین کل نژادها‘ نژاد غالب و غالب بیماریزا در جمعیت بیمارگرا در منطقه در طول چهارسال معرفی می شود. لاین ها و ارقام استاندارد از حیث واکنش در مقابل جدایه های قارچ نسبتا متفاوت بودند. بدین ترتیب نتایج این بررسی نشان داد که اکثر جدایه های سیستانی با ژن های pm3, pm8 و pm3b سازگار بودند. مقاومت 70 رقم و لاین گندم در مرحله گیاهچه و بلوغ در گلخانه و مزرعه طی سالهای 1379- 1377 نسبت به نژاد 11 قارچ مورد بررسی قرار گرفتند. در این میان از ارقام تحت کشت سیستان‘ رقم هیرمند فاقد علائم در گلخانه و حداقل آلودگی را در مزرعه نشاند داده و در واقع عکس العمل آن مانند لاین افتراقی Weihenst. M1 بود که احتمالا دارای ژن مقاومت pm4b می باشد. رقم چمران مقاومت بالا و رقم سرخ تخم در شرایط گلخانه و مزرعه حساس بود. سایر ارقام‘ مقاومت نسبی از خود در مقابل عامل بیماری نشان دادند.

کلیدواژه‌ها