تأثیر تراکم و سن نشاء بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه سه رقم برنج در شرایط خوزستان

اثرات سن نشاء و تراکم بر روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه سه رقم برنج در یک آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1376 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور مورد بررسی قرار گرفت. عامل اصلی شامل سه سن نشاء (25‘ 35 و 45 روزه)‘ عامل فرعی نیز با سه تراکم (15×15‘ 30×30 و 45×45 سانتی متر) (به ترتیب 44‘ 11 و 5 کپه در هر مترمربع) و سه رقم برنج (عنبوری‘ چمپا و 183LD) در نظر گرفته شدند. تجزیه آماری نشان داد که با افزایش سن نشاء عملکرد دانه تقریباً 16-12 درصد کاهش یافت و در بین تراکم ها‘ تراک 15×15 بیشترین عملکرد را داشت. همچنین رقم 183LD با میانگین تولید 741/7 تن در هکتار نسبت به دو رقم محلی برتر بود. بیشترین بیوماس را نشاء 25 روزه با 219/15 تن در هکتار و کمترین آن را نشاء 45 روزه با 736/10 تن در هکتار تولید نمودند. میزان بیوماس در تراکم 15×15(977/14 تن در هکتار) و در تراکم 45×45 نیز 799/10 تن در هکتار بوده است. در بین ارقام‘ رقم چمپا با 533/13 تن در هکتار و رقم عنبوری با 562/11 تن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین بیوماس را داشتند. تعداد دانه در خوشه بین سنین نشاء‘ تراکم و ارقام بسیار متفاوت بود و نشاء 25 روزه بیشترین تعداد دانه را داشت. با افزایش تراکم بوته‘ تعداد دانه در خوشه به شدت کاهش یافت. در میان ارقام نیز رقم عنبوری بیشترین تعداد دانه را در هر خوشه داشت. درصد باروری بین سنین نشاء و تراکم معنی دار نبود در حالیکه بین ارقام تفاوت معنی دار بود . وزن هزار دانه، در سنین نشاء، تراکم و ارقام بسیار متفاوت بود .با افزایش سن نشاء وزن هزار دانه نیز زیاد شد اما با ز یاد شدن فاصله بین کپه ها، وزن دانه کاهش یافت . در بین ارقام‘ رقم 183LD بیشترین وزن دانه را داشت.