تحقیقی به منظور تعیین روابط میان عملکرد دانه و اجزای عملکرد در 36 ژنوتیپ برنج در مؤسسه تحقیقات
برنج (رشت)در قالب طرح لاتیس ساده در سال 1379 انجام گرفت . در این تحقیق هفده صفت شامل ع ملکرد
دانه، تعداد خوشه در بوته ، تعداد دانه سالم در خوشه، وزن صد دانه، طول، عرض و مساحت برگ، ارتفاع بوته، طول ساقه، مقدار آمیلوز، غلظت ژل، وزن خوشه، طول، عرض و شکل دانه، روزهای تا 50 درصد گلدهی و رسیدن کامل با اندازه گیری ده نمونه تصادفی در هر واحد آزمایشی ارزیابی شدند .تجزیه واریانس ساده نشان داد که اختلاف بسیار معنی داری بین ژنوتیپها برای کلیه صفات مورد بررسی وجودداشت . ضرایب همبستگی ژنتیکی هرکدام از صفات تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، وزن خوشه، روزهای تا 50 درصد گلدهی و رسیدن کامل با عملکرد دا نه مثبت و معنی دار بود و ضریب همبستگی بین عملکرد دانه با بقیه صفات منفی بود .تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه ژنوتیپ ها را می توان به تعداد خوشه در بوته ، تعداد دانه در خوشه، وزن صد دانه و طول برگ نسبت داد . نتایج تجزیه علیت حا کی از آن است که تعداد خوشه در بوته و تعداد دانه در خوشه مهم ترین اجزاء مؤثر بر عملکرد دانه بودند و بیشترین اثرات مستقیم را روی عملکرد داشته اند . تجزیه عاملها شش عامل را استخراج کرد که 6/38 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. عامل دوم با عامل ششم ادغام و در مجموع 3/27 عنوان عامل عملکرد و اجزای عملکرد نامگذاری شد ند. عامل ها ی اول ،سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب به عنوان عامل خصوصیات مرفولوژی، عامل دوره رشد و رسیدگی برنج ، عامل کیفیت ظاهری دانه و عامل کیف یت پخت دانه شناسایی شدند.
)