به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی لاین های نخود ،غربال کردن شاخص های کمی مقاومت به خشکی وشناسایی لاین های مقاوم به خشکی ،تعداد 21 لاین نخود در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار دردو شرایط آبی ودیم در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی مورد آزمایش قرار گرفتند.برمبنای عملکرد آبی‹ ›ودیم ‹ ›،شاخص های کمی مقاومت به خشکی از قبیل :میانگین بهره وری ‹MP› ،شاخص های تحمل ‹TOL›،میانگین هندسی بهره وری ‹GMP›، میانگین هارمونیک‹HM›،شاخص حساسیت به تنش ‹SSI› وشاخص تحمل تنش‹STI› محاسبه شدند. اختلاف بسیارمعنی داری بین لاین ها ازنظر کلیه شاخص ها وعملکردهای آبی ودیم وجود داشت، که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی ،امکان انتخاب برای مقاومت به خشکی ودورگ گیری برای مطالعات ژنتیکی واصلاحی بعدی می باشد.در شرایط آبی ودیم بیشترین عملکرد ونیز بیشترین MP،GMP وHM متعلق به لاینFLIP 60C-92 بود.تحلیل همبستگی بین عملکرد درشرایط آبی ودیم وشاخص های مقاومت به خشکی نشان داد که STI،GMP،MP وHM مناسبترین شاخص ها برای غربال کردن لاین های نخود می باشند. با توجه به این چهار شاخص وعملکرد بالا دردومحیط آبی ودیم ،بهترین لاین های مقاوم به خشکی لاین های 4و7و8و11و14و20 تشخیص داده شدند. نمودار چند متغیره بای پلات نشان داد که لاین های 4و7و8و11و14 در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های مقاومت به خشکی یعنی STI،GMP،MP وHM قرار دارند، همچنین توزیع لاین ها در فضای بای پلات وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها نسبت به تنش خشکی را نشان داد .تجزیه خوشه ای نشان داد که بیشترین فاصله ژنتیکی بین لاین های مقاوم4و6و8و11و14و20 ولاین های حساس 1و5و9و13و18و21 می باشد.
)