بررسی اثر عوامل مادری بر صفات تولید و تولید مثل مرغان بومی استان مازندران

در تحقیق حاضر، اثر عوامل مادری بر صفات وزن بدن در سن هشت هفتگی، تعداد‌تخم مرغ، وزن تخم‌مرغ و سن بلوغ جنسی حاصل از اطلاعات 13 نسل (سال 70‌13 تا 1383) مرغان بومی استان مازندران مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده(REML) و مدل حیوان با نرم افزارDFREML تجزیه و تحلیل شدند. با و بدون در نظر گرفتن اثر عوامل مادری 6 مدل حیوانی مختلف برازش شده و مناسب‌ترین مدل با توجه به مقدار لگاریتم درستنمایی انتخاب شدند. برای همه صفات تحت مطالعه، علاوه بر اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری، اثر محیطی مادری و کوواریانس اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری اهمیت داشت. وراثت ‌پذیری مستقیم (m2h) دامنه‌ای از 130/0 (برای صفت تعداد تخم مرغ) تا 506/0 (برای صفت وزن تخم‌مرغ) داشت. این برآوردها برای وراثت ‌پذیری مادری (m2h) از 008/0 (برای وزن تخم مرغ) تا 034/0 (برای سن بلوغ جنسی)، و برای نسبت واریانس محیطی مادری به واریانس فنوتیپی (2c) از 020/0 (برای تعداد تخم‌مرغ) تا 047/0 (برای وزن هشت هفتگی) متغیر بود. همچنین برای کلیه این صفات 2c بزرگتر ازm2h برآورد گردید. همبستگی اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری(ram) برای همه صفات منفی و737/0- ، 692/0- ، 590/0- و 396/0- به ترتیب برای صفات تعداد تخم‌مرغ، وزن تخم‌مرغ، سن بلوغ جنسی و وزن هشت هفتگی بود. نتایج این مطالعه نشان داد که منظور نکردن مولفه‌های مادری در مدل تجزیه و تحلیل صفت وزن بدن در هشت هفتگی موجب بیش از حد برآورد شدن واریانس ژنتیکی افزایشی و وراثت پذیری مستقیم این صفت شده اما برای صفات وزن تخم مرغ، تعداد تخم مرغ و سن بلوغ جنسی منظور نمودن اثر عوامل مادری بدون برازش کوواریانس اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری، موجب برآوردهای پائین‌تری از وراثت پذیری مستقیم، مادری و نسبت واریانس محیطی مادری به واریانس فنوتیپی شده است.