رشد در گیاهان به مفهوم افزایش غیر قابل برگشت در حجم و وزن می‌باشد که براساس مرحله و زمان رشد، میزان فعالیت و نیازهای فیزیولوژیکی درخت متفاوت است. پژوهش حاضر به منظور تعیین الگوی رشد میوه در طول دوره رشد و نمو میوه، تعیین مرحله بحرانی رشد میوه و برقراری رابطه ریاضی بین قطر با حجم و وزن میوه انجام گرفت. به منظور اجرای دو آزمایش مجزا، از 4 ژنوتیپ میان‌رس
(KS13 و KA14) و دیررس (KS8 و KS12) گلابی آسیایی (Pyrus serotina) کشت شده در باغ تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه تربیت مدرس استفاده شد. به منظور بررسی چگونگی و الگوی رشد میوه ژنوتیپ های مورد مطالعه در شرایط آب و هوایی تهران قطر، طول، حجم، وزن تر و وزن خشک میوه اندازه گیری شد. نتایج، الگوی رشد ساده و کامل سیگموئیدی را برای هر 4 ژنوتیپ مشخص نمود. هر چند مدت زمان هر یک از فازهای رشد میوه با توجه به ژنوتیپ مورد مطالعه متفاوت بود. بطوریکه فاز رکود رشدی در ژنوتیپ‌های دیررس و میان‌رس به ترتیب در فواصل 200-150 و 180- 120 روز پس از مرحله تمام گل اتفاق افتاد. همچنین براساس داده‌های آزمایشگاهی معادلاتی بین قطر و طول با حجم، وزن تر و خشک میوه برازش گردید. از آنجائیکه آزمون یکنواختی ضرایب رگرسیون‌ها، حاکی از عدم تفاوت معنی‌داری بین روابط ریاضی قطر با حجم و وزن‌تر میوه در ژنوتیپ‌های مختلف بود، معادلات کل حاصل از ترکیب داده‌های چهار ژنوتیپ مورد مطالعه، Y= - 6.87042 + 2.81226 X و Y= - 7.44061 + 2.93168 X بترتیب بهترین برازش برای برآورد وزن تر و حجم میوه براساس قطر تعیین گردید. این معادلات کلی می تواند در بهبود مدیریت باغ از جمله آبیاری، کوددهی، تخمین عملکرد، تاریخ برداشت و غیره حائز اهمیت باشد.
)